عبارت - گروه اقتصاد: فرش دستباف نمونه بیبدیل هنر ایرانی که از قرنها شهره جهان بوده، شاهکار هنری که پیوند تاریخ و فرهنگ است و آثار فاخری از اصالت و معنویت این مرز و بوم را تقدیم جهانیان می کند.
این صنعت که از قرنها پیش یکه تاز بازارهای بینالمللی بوده زیر بار مصائب به دست فراموشی سپرده شد، در دهه 50 بیشترین بازار فرش دنیا را داشته است که امروزه 70 درصد آن نابود و حتی کشورهایی مثل چین و هند فرشهایشان را در غیاب فرشهای ایرانی با برند کاشان به فروش میرسانند.
صنعت فرش دست باف که میتوانست مانع متروک شدن روستاها و مهاجرت روستائیان شود و بخش مهمی از ظرفیت صادرات غیرنفتی را برعهده بگیرد و اتکای اقتصادمان به طلای سیاه را بکاهد، روند فراموشی به خود گرفت و در سراشیبی انهدام پیش میرود.
توجه به این صنعت بی بدیل باید همه جوانب را درنظر بگیرد، از تولید مواد اولیه تا رنگرز، تولیدکننده رنگ، طراح نقشه، بافنده، در نهایت بازرگان، بازاریاب و ...زنجیرهای که اگر یک حلقه آن از نگاه مان گم شود، دلالها نقش حلقه واسط را بر عهده میگیرند.
قطعا توجه نکردن به این صنعت و عدم حمایت واقعی به آن باعث فرسایش تدریجی این هنر شد و اگر این روند ادامه پیدا کند چراغ قالیبافی به خاموشی سپرده میشود.
در چندوقت اخیر اما زمزمه های ایجاد یک نمایشگاه دائمی فرش در مازندران از زبان استاندار چراغ امید را در دل فعالان این صنعت روشن کرد. نمایشگاهی که برای فعالین هنر-صنعت فرشبافی نوید روزهای بهتر است.
اصولا نمایشگاه ها از منابع مهم و سرمایه های ملی کشورها هستند و برگزاری آن ها یکی از مهمترین راه های معرفی استعدادهای اقتصادی و فرهنگی و از ارکان توسعه به شمار می رود. نمایشگاه را می توان تبلیغ زنده نامید. چرا که در آن عواملی چون تولید کننده، توزیع کننده، مصرف کننده کالا و یا خدمات در یک زمان و مکان مناسب گرد هم می آیند.
درمقوله فرش، شهر تبریز با ایجاد نمایشگاه دائمی فرش دست باف توانسته است تا مکان فروش و نمایش دائمی محصولات تولید شده توسط تولیدکنندگان تبریزی و دیگر نقاط کشور را در شهر خود فراهم آورد و سبب رونق کار صنعتگران و تجار فرش در آن منطقه شود. نمایشگاه فرش می تواند حتی به صادرات این هنر اصیل ایرانی نیز کمک شایانی بنماید زیرا هنوز افزایش نرخ ارز بر واردات مواد اولیه، دستمزد بافندگان و قیمت نهایی قالی ایران تاثیر نگذاشته، بنابراین قیمتهای فعلی فرش، برای مشتریان خارجی نرخهای بسیار مناسب و وسوسه کنندهای است.
اما مکان یابی درست این فضاهای وسیع یکی از نیازهای اساسی این سایت ها است. همچنان که در روند طراحی و ساخت یک پروژه مقوله مکانگزینی سایت است که حائز اهمیت است و در شکل گیری یک طراحی بهینه ما را هدایت می کند. مکان یابی علیرغم آن چه گفته می شود تنها بسته به مسائل جغرافیایی و توپولوژیکی نیست بلکه نکته اصلی در آن ادراک وتشخص مکانی است. به عقیده بسیاری مهمترین مسئله در انتخاب مکان نمایشگاه، توجه به پتانسیل، ظرفیت و خصوصیت های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی مردم آن منطقه است. به عنوان مثال نمایشگاه ماهی وآبزیان دریایی در مناطق کویری موفقیت کمتری نسبت به برگزاری همان نمایشگاه در شهرهای ساحلی پیدا خواهد نمود. پس برای برپایی یک نمایشگاه دائمی آن هم از جنس هنر، باید به تمام زوایای این کار دقت نمود تا بتوان بیشترین بهره را از آن بدست آورد.
بدون شک استفاده از نظرات کارشناسان در این زمینه میتواند راهگشا باشد تا این نمایشگاه به سرنوشت نمایشگاه بین المللی مازندران دچار نشود. نمایشگاهی که با احداثش در قائمشهر و جایی دور از شهرهای مهم و صنعتی استان بسیاری از ظرفیت های خود را از دست داد.
بیش از 45 هزار نفر در صنعت فرش استان مازندران مشغول به کارند و ۴ مجتمع قالیبافی نیز در شهرهای ساری، نوشهر، بابل و نکا مشغول فعالیت هستند. تعداد طراحان فرش دستباف در سطح استان، ۱۰۲ نفر است و ۹ شرکت تعاونی روستایی در زمینه فرشبافی نیز در شهرهای بابل، آمل، سوادکوه شمالی، قائمشهر، کلاردشت، نوشهر، بابلسر، نور و ساری مشغول فعالیت هستند. به گفته مسئولان شهرهای ساری با حدود ۹ هزار و ۵۰۰ نفر، بابل با ۶ هزار و ۴۰ نفر، قائمشهر با ۵ هزار و ۴۶۴ نفر و بهشهر با ۳ هزار و ۸۰۰ نفر دارای بیشترین تعداد بافندگان خانگی فرش دستباف در مازندران هستند.
امید است با توجه پراکندگی نیروها و ظرفیت های استان در این صنعت جذاب و سودآور عملیات مکانیابی و ساخت نمایشگاه آن به بهترین نحو صورت پذیرد تا مازندران در کنار استانهایی مثل اصفهان و آذربایجان به جایگاه واقعی خود در این صنعت نزدیکتر شود.