عبارت-گروه اقتصاد: «مزارع غیرمجاز استخراج بیت‌کوین را معرفی کنید،۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان پاداش بگیرید.» مصطفی رجبی‌مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور در حالی این وعده را داده که برخی معتقدند خاموشی‌های اخیر ریشه در افزایش بی‌سابقه قیمت و رکوردشکنی‌های پی‌درپی بیت‌کوین دارد.
در ماه‌های اخیر بیت‌کوین که محبوب‌ترین ارز دیجیتال جهان است، بارها رکورد قیمت ارزهای دیجیتالی را شکسته و روزهای گذشته در اتفاقی بی‌سابقه وارد کانال ۳۳ هزار دلاری شد. این رکوردشکنی باعث افزایش تقاضا در بازار ارز دیجیتالی شده و همچنین فعالیت مزارع یا همان فارم های بیت‌کوین را هم رونق بخشیده است. اما این مسئله تا چه اندازه بر شبکه توزیع برق کشور و همچنین استان مازندران تاثیرگذار بوده؟
بدون شک مازندران از جمله مقاصد محبوب ماینرهای بیت کوین محسوب می‌شود که با توجه به آب‌وهوا، مناطق کوهستانی و سردسیر و نیروگاه‌های کوچک و بزرگ برق، هرآنچه که یک استخراج کننده بیت کوین نیاز دارد را در اختیارش قرار می‌دهد.
مردم این منطقه اما در روزهای گذشته با خاموشی‌های بدون برنامه مواجه شدند و همین مسئله واکنش تند آنان را در فضای مجازی و حقیقی در پی داشت. عده‌ای مصرف بالای گاز را عامل قطعی‌های برق می‌دانستند و عده‌ای نیز انگشت اشاره را به سمت مزارع بیت‌کوین نشانه رفته‌اند. پس از آن فرامرز سپری که به تازگی بر مسند مدیریت شرکت توزیع برق این استان نشسته، از پاداش ویژه به مازندرانی‌ها در صورت کمک به کشف مزارع غیرقانونی بیت کوین در این منطقه خبر داد. این مسئله به نوعی پذیرش تاثیرگذاری فعالیت خارج از چارچوب قانونی ماینرها و سودجویانی است که این روزها و پس از افزایش قیمت بیت کوین در بازار جهانی، روزهای شلوغی را پشت‌سر می‌گذارند. البته این مسئله اتفاق جدیدی نیست و عبارت بیش از یک سال قبل بارها برای آمدن چنین روزی اخطار داده بود. (این گزارش را در اینجا بخوانید)
تا امروز بر اساس اعلام وزارت نیرو ۲۴ مرکز استخراج بیت‌کوین در کشور با ظرفیت بیش از ۳۱۰ مگاوات تاکنون مجوز فعالیت گرفته‌اند و تاکنون نیز ۱۶۲۰ مرکز غیرمجاز با ظرفیت حدود ۲۵۰ مگاوات شناسایی شده‌اند. از این میزان شناسایی شده دقیقا مشخص نیست که چه تعداد مربوط به استان مازندران است اما اگر در یک سال گذشته اخبار مربوط به ارزهای دیجیتال در استان را دنبال کرده باشید درخواهید یافت که کمتر هفته‌ای است که در این استان خبر از کشف و توقیف یک یا چند مرکز استخراج رمز ارز در رسانه‌ها منتشر نشود. پس با یک دید کلی می‌توان گفت که مازندران نسبت به جمعیت، وسعت و همچنین میزان نفوذ صنایع در این استان، از جمله مراکز تولید غیرمجاز بیت کوین در کشور به شمار می‌آید. البته در این ماجرا تهران، قم و کرمان بدون شک پرچمداران تولید بیت کوین در ایران محسوب می‌شوند و میزان ارتکاب این جرم در مازندران قابل قیاس با آنان نیست.
اما چرا می‌گویند که بیت‌کوین قاتل برق است؟ مگر آن چند دستگاه‌های کوچک و شیک کامپیوتری که وظیفه استخراج بیت‌کوین را دارند چقدر می‌توانند برق مصرف کنند؟
بد نیست بدانید برای استخراج هر واحد بیت‌کوین در ایران ۷۲ هزار کیلووات برق (معادل مصرف ۲۴ واحد مسکونی در سال) مورد‌نیاز است!
در چنین شرایطی، ایران به دلیل برق ارزان قیمت و یارانه ای به ویژه در مناطق محروم و یا سردسیر که هزینه برق در آن حتی ارزان تر محاسبه می شود، یکی از نقاط محبوب برای استخراج ارزهای دیجیتال در بین سایر نقاط جهان است و همین موضوع منجر شده که حتی در طول یکی دو سال گذشته چینی‌ها هم برای استفاده از برق ارزان قیمت برای استخراج ارزهای دیجیتال به ایران هجوم بیاورند.
هر کیلووات ساعت برق در ایران شِش دهم یک سنت است در حالی که قیمت همین میزان برق در ایالات متحده آمریکا ۱۲ سنت و در کشوری مثل آلمان ۳۵ سنت می‌باشد. با این توضیحات احتمالا دریافتید که چرا بحث استخراج بیت‌کوین در ایران تا این اندازه داغ شده.
اما نکته تاسف‌برانگیز اینجاست که بیشتر مردم کشور و یا استان‌هایی نظیر مازندران که به مخفیگاه ماینرهای سودجو تبدیل شده‌اند همچنان با نحوه فعالیت و استخراج رمزارزها به ویژه بیت‌کوین آشنایی چندانی ندارند.
بیت کوین در واقع نوعی پول غیرفیزیکی است که وسیله ی تجارت در بستر اینترنت است و بیشتر به حواله ها و تراکنش های بانکی شباهت دارد. این ارز به صورت الکترونیکی تولید و عرضه می شود. شبکه این ارز دیجیتال به صورت غیر متمرکز و کاربر به کاربر است و هیچ شخص یا نهادی این شبکه را کنترل نمی کند.
همچنین ارز دیجیتال بیت کوین نمی تواند خارج از برنامه ریزی انجام شده، چاپ یا خلق شود و تعداد آن محدود است. جالب است بدانید که فقط 21 میلیون بیت کوین برای همیشه در جهان تولید می شود و تراکنش های شبکه بیت کوین، در یک لاگ عمومی با تکنولوژی بلاک چین ذخیره می گردند.
ارزش بیت کوین نیز منوط به پذیرش جایگاه حقوقی آن از سوی دولت هاست. تا بحال هیچ دولتی حتی ژاپن بیت کوین را بعنوان پول نپذیرفته و دولت های آمریکا و چین هم بر کالا بودن بیت کوین تاکید دارند.
به هرحال چه مسئله استخراج بیت کوین در ایران بر خاموشی‌های پیاپی زمستان 99 تاثیرگذار باشد و چه نباشد، باید توجه کرد که این مسئله مانند ویروسی به جان صنعت برق کشور افتاده و تا زمانی که این مراکز به شکل غیرقانونی به فعالیت خود ادامه دهند، منت برق ارزان بر سر مردم و سودش در جیب ماینرها خواهد بود.