عبارت ـ حسینعلی قوانلو*: يكي از مهمترين قول هاي انتخاباتي رييسي در ايام انتخابات رساندن تورم حدود ٤٠ درصد اوايل سال ١٤٠٠ به نصف و سپس تك رقمي كردن تورم بود اتفاقي كه نه تنها بعد از گذشت هجده ماه از استقرار دولت جديد محقق نشده بلكه احتمالا تا پايان امسال با رسيدن تورم نقطه به نقطه به بالاي ٥٢ درصد و تورم سالانه به حدود ٥٠ درصد همه ركوردهاي سه گانه تورم ماهيانه و نقطه به نقطه و ساليانه در بعد از انقلاب شكسته خواهد شد
مهترين دليل معضلات اقتصادي كشور مخصوصا در دولت جديد اين است كه متاسفانه با پديده هاي اقتصادي و علمي برخورد متناسب اقتصادي و علمي انجام نميشود
امروزه بجز معدود كشورهايي كه تعدادشان به تعداد انگشتهاي دو دست هم نميرسد ديگر تورم بعنوان يك معضل مطرح نبوده و نيست
مهمترين دليل شناخته شده تورم رشد نقدينگي ميباشد كه با رشد تورم نسبت مستقيم دارد و عامل ديگر رشد اقتصادي كشور ميباشد كه با رشد تورم نسبت معكوس دارد لذا براي كنترل تورم بايد جلوي رشد نقدينگي گرفته شود و تلاش شود كشور از حالت ركود خارج شده و رشد پايدار اقتصادي داشته باشد
مسله ديگر اين است كه بازار و اقتصاد كشور بسيار فهيم تر از شعارها و امال و ارزوهاي مسولين عمل ميكنند و تابع هيچ دستوري نيسنتد و بمحض رشد بي ضابطه پايه پولي و نقدينگي بلافاصله عكس العمل خود را با رشد قيمتها و بالا رفتن تورم نشان ميدهند مگر انكه اتفاقاتي در حوزه سياسي كشور بيافتد كه انتظارات تورمي رو كاهش دهد ولي در شرايطي كه تغييرات سياسي خاصي براي بهبود شرايط اقتصادي كشور اتفاق نيافتد هر رشدي در نقدينگي و پايه پولي توسط انتظارات تورمي مضاعف شده و رشد قيمتها رو با شدت ببشتري تشديد ميكند
عمده دليل رشد پايه پولي و نقدينگي كشور هم بي انضباطي دولت در مصارف بودجه بيش از منابع مطمن و درامدهاي پايدار و جبران كسري بودجه با رشد پايه پولي و چاپ پول است و دليل ديگر بي انضباطي بانكها در خلق نقدينكي با اعطاي اعتبار بدون پشتوانه و تسهيلات دهي با استقراض از بانك مركزي ميباشد
مطابق امار رسمي منتشره بانك مركزي در ابانماه پايه پولي كشور به ٧٢٨ همت و طبق اعلام غير رسمي مسولين بانك مركزي در اذرماه پايه پولي با رشد بي سابقه ٥/٣ درصدي ماهيانه به ٧٦٦/٣ همت رسيده كه باعث رشد بي سابقه ٢٦/٨ درصدي نه ماهه امسال پايه پولي شده است در نتيجه نقدينگي در پايان اذر ماه به ٥٩٠٥ همت رسيد اگر چه وزارت اقتصاد و بانك مركزي با قفل كردن بانكها در اعطاي تسهيلات باعث كاهش ضريب فزاينده در اذرماه از ٧/٩٧٦ به ٧/٧٠٦ گرديد كه باعث شد نقدينگي بجاي رسيدن به بالاي ٦١١٠ همت در عدد ٥٩٠٥ همت محدود شود ولي بايد توجه داشت كه فنر تسهيلات بانكي رو هميشه نميتوان در حالت فشرده نگه داشت و رشد بي سابقه پايه پولي با برداشته شدن محدوديت تسهيلات دهي در نقدينگي تخليه خواهد شد
رشد سريع قيمت دلار بعنوان يك دارايي با قدرت نقد شوندگي بالا و رشد حدود ده درصد مسكن و رشد ٤/٣ درصدي تورم ماهانه مصرف كننده در دي ماه همه نشان ميدهد در دي ماه هم رشد پايه پولي و نقدينگي بايد در عددهاي بالايي اتفاق افتاد باشد و ريپوي بالاي صد همت بانكها و تزريق بيسابقه بانك مركزي براي رفع عطش پولي بانكها در دي ماه نشان از رشد بالاي پايه پولي در دي ماه دارد
از طرفي قطع كسترده برق و گاز واحدهاي توليدي در دي و بهمن باعث ركود و كاهش رشد اقتصادي كشور و درنتيجه فشار به رشد قيمتها از طرف عرضه در اقتصاد شده است
با اين اتفاقات پولي و مالي و با توجه به اينكه كسري بودجه دولت در ماههاي پاياني سال فشار تامين منابع زيادي به سازمان برنامه و بانك مركزي وارد خواهد كرد همگي نشان از اين دارد كه در فصل سرد زمستان رشد پايه پولي و در نتيجه رشد نقدينگي و رشد تورم داغ و بالايي در بهمن و اسفند در پيش خواهيم داشت
در همين شرايط زماني هم لازم است مجلس با جلوگيري از تصويب بودجه داراي كسري كاملا مشخص در لايحه ١٤٠٢ و اصلاح حدالامكان بودجه جلوي تورم هاي بالاتر از ٥٠ درصد در سال اينده را بگيرد چون شرايط كشور و مردمي كه چهار سال متوالي تورم بالاي ٤٠ درصد را تحمل كرده اند امكان تحمل فشار تورمي بيشتر در سال اينده را ندارند اگر چه با وجود مديران فعلي بخشهاي اقتصادي كشور كه چاره تورم را در تشكيل سازمان بازرگاني زير نظر رييس جمهور ميدانند و فكر ميكنند با وجود موتور روشن خلق پول با دستور تثبيت سه ماهه چند قلم كالا و بگير و ببند تعزيراتي ميتوان جلوي رشد قيمتها را گرفت اميدي به اصلاح اينده متصور نيست
تورم كشور جز با بهبود موقعيت اجتماعي نظام نزد مردم براي حل و كنترل تورم انتظاري و بهبود رابطه با جهان با حل معضل برجام و FATF براي دسترسي به درامدهاي نفتي براي كاهش كسري بودجه و چاپ پول و گردش منظم چرخ فعاليتهاي اقتصادي و رشد مناسب اقتصادي در سايه رشد صادرات امكان پذير نيست
* مدیرکل صنعت، معدن و تجارت مازندران در دولت دوم روحانی